April, mei, juni 2010; Weidevogelbeschreming

Ook dit jaar weer samen met Janek en G., met hulp van "buurman" Siebe, bij A. en J. geholpen om hun weidevogels te beschermen. Spannende momenten, voldoening, frustratie en leuke waarnemingen werden ons deel.

Indringers in de wei.
Wanneer je in april of mei door het boerenland loopt zitten de Kieviten natuurlijk allang op eieren, maar zijn andere steltlopers nog op doortrek naar hun broedgebied. Zoals de Regenwulpen die even rustig dachten te kunnen foerageren tussen de paardenbloemen, maar onmiddellijk werden aangevallen door een furieuze Kievit (Klik op de foto voor een grotere weergave).   

Regenwulp tussen de paardenbloemen in een weidevogelterritorium.

Een Kievitman verdedigt zijn territorium.

Voortschrijdend inzicht:
18-05-2010: Vrijwilliger Jan plaatste een bericht op het forum van de vrijwillige weidevogelbeschermers Houten. zie: 't Gaat los. Er werd op veel percelen in zijn omgeving gemaaid. Hij zag een broedende Grutto die nog juist het vege lijf wist te redden van de maaier, bij de ene buur, bij een ander werd in de schemer gemaaid.
Ik reageerde als volgt:

"Hoi Jan e.a.

Je raakte een gevoelige snaar bij me, met je beschrijving van wat er nu in "het veld" gebeurt.

Een seizoen als het huidige pakt rampzalig uit voor Grutto's en Tureluurs. Relatief laat wordt er massaal gemaaid. Maar niet laat genoeg om de Grutto kuikens die nu in het hoge gras zitten de gehaktmolens te laten ontlopen. Broedende vogels die nu worden uit gemaaid zullen zo laat in het seizoen niet snel nog een poging wagen. Deze weken van het weidevogel seizoen zijn voor mij dan ook de moeilijkste. Ik sla weer eens het hoofdstuk op uit Koos van Zomeren's "De levende Have" met de titel "de Grutto voorbij" en moet dat dan bijna wel met hem eens zijn. In 1990 (20 jaar geleden !!) schreef hij in NRC "stop de Gruttomoord", een stuk dat hij uitermate goed had onderbouwd. Inderdaad: Kunstenaars zien soms dingen eerder dan gewone burgers, boeren, wetenschappers of beleidsmakers.
Een andere kunstenaar, natuurfotograaf Danny Ellinger, kwam een paar jaar geleden ook tot de overtuiging dat we onze kop niet langer in het zand kunnen steken.
Langzaam, te langzaam komt er iets in beweging, maar het inzicht, en vooral de de overtuiging, dat het echt anders moet ontbreekt nog bij de meeste burgers en boeren. Kunstenaars, wetenschappers en sommige beleidsmakers hebben het al wel begrepen.

Net wat je zegt; er valt nog een wereld te winnen. Anders is de vanzelfsprekende, joyeuze aanwezigheid van de Grutto in het gewone boerenland voorbij.

Sjerp 

Mozaïekbeheer:
Het weidevogelseizoen 2010 was anders dan voorgaande jaren. Voor het eerst waren er vaste afspraken over een perceel dat eerst zou worden beweid en daarna van 1 mei tot 15 juni met met rust gelaten. Op een ander perceel kregen de vogels rust tot 1 juni. 

31-mei-2010: Mozaïek van verschillende graslengtes. Het perceel op de voorgrond is een ruime week geleden gemaaid. het perceel in de achtergrond is van de buurman en zeer recent gemaaid. het perceel rechts wordt na 1 juni gemaaid.

29-05-2010: "Vandaag de stokken met vlagen in orde gemaakt om vogels met jongen uit de te maaien percelen te houden. In het perceel er naast lopen nog 2 paar Grutto's met jongen. Ondertussen wisselen Jan en ik een aantal gelijkgestemde gedachten uit: "Over dat we niet al te veel kunst- en vliegwerk nodig moeten hebben om te kunnen boeren met weidevogels; ze moeten er bij horen. Wat ik nu aan het doen ben is op de rand. Over boeren, die ondanks dat ze financieel worden gecompenseerd voor het uitgestelde maaien, toch het gevoel zullen blijven houden achter uit te boeren, omdat ze minder melk produceren; een boer is een ondernemer". Het is nog lekker weer, vanavond gaat het regenen".

29-05-2010: Stokken met plastic vlaggen om de weidevogels die met jongen rondlopen uit dit perceel te houden. Het wordt 1 juni a.s. gemaaid.

Thriller met gele kwikstaarten:
Op 16 juni 2010 berichtte ik aan vriend Siebe:
 
"Beste Siebe

Gisteravond inderdaad nog bij Jan geweest, hij had nog niet gebeld over maaien, maar vandaag stond zijn schudder klaar voor gebruik en hij verwachtte elk moment de loonwerker.

Ik kwam eigenlijk om een beetje na te genieten, die verdachte Tureluur van zondag te checken en misschien een plaatje te schieten, maar het werd een zeer gedenkwaardige avond:
Ik had me niet vergist in die "verdachte" Tureluur zondagavond. Tegen de harde wind oplopend kon ik dichtbij komen en ontdekte ik een spoortje naar een grote brede pol met 4 eieren in een gruwelijk diep kuiltje.
Ik heb me wel vergist zondag in die Kievit die we niet meer op haar nest hadden gezien en waar ik "koude" eieren aantrof. Nu was de vogel weer thuis en heb ik de stokken weer terug gezet.
De Gele kwik van zondag voerde nog steeds:
Ondertussen door m'n stokken heen en 4 i.p.v. 2 nesten tussen de stokken.
Achter op het te maaien perceel zittend zag ik steeds Gele Kwikken heen en weer gaan tussen dit perceel en naar direct achter het riet op de mais bij M.. Alleen, ik leek ze in de weg te zitten en ze kwamen steeds terug mét voer op het te maaien stuk.
Een hoge stok gehaald van het Gelekwik nest op het al gemaaide perceel (waar nog braaf wordt gevoerd) en wat meer afstand genomen.
Vrouw gaat het gras in en blijft daar: 1ste poging: opvliegende vrouw maar te vroeg: stok geplaatst
Na een 2de en 3de poging (vanuit een andere richting en weer tegen de harde wind in) en veel hangende man en vrouw en interactie met Graspieper kwam ik zeer kort bij, maar kon het nest niet vinden.
Ondertussen realiseer ik mij, dat ik zondagavond het gedrag van de gelekwikken niet juist heb geduid. Alhoewel ik het vreemd vond dat ze zo vaak naar me toe kwamen. Ik heb zo ongeveer op het nest van dit paar zitten loeren naar het paar dat we samen na veel geduld oprolden.
Ineens zie ik de zwaailichten van de loonwerker en Jan op z'n weide-crossfiets aankomen die roepende voor het 120pk, 6 meter brede, gevaarte uit door het gras zwoegt om de eventueel aanwezige dieren te verjagen.
Kort praatje en instructie van de loonwerker (4 legsels met 4 stokken en 1 legsel met 1 hoge stok; We "kenden" elkaar nog van een vorige keer) met Jan terug gelopen.
Even gekeken hoe de maaimachine het Tureluur nest benaderde; deed hij keurig !! Het nest lag zo dicht bij de kant dat ik hem er niet achterlangs wilde hebben. Je ziet dan op het laatste moment zo'n klein vogeltje weg sprinten; een infernaal gezicht !
Stijf van de adrenaline, maar toch een ontzettend voldaan gevoel over de gekregen en benutte kansen naar huis.
 
Hartelijke groet,

Sjerp"

Mijnheer waakt trots over zijn territorium

Nest van Gele kwikstaart tussen karakteristieke bioboerenland vegetatie. (klik op de foto en zoek het nestje)

Vrijdag 18 juni 2010: Ik ben erg benieuwd hoe de vogels het maaien, schudden én hakselen hebben doorstaan. jan feliciteert me al gelijk bij aankomst met de laatste Gele kwikstaart. Ondanks dat we de locatie van het nest niet exact weten, heeft hij de vogels steeds uit de buurt van de stuk uit het keurig door de loonwerker uitgespaarde graseiland zien komen.

18-06-2010: Ze hebben het overleefd: mevrouw brengt voer voor haar jongen !!